Difference between revisions of "Qulamhüseyin Fərnud"

From Azerbaijanica
m
m (Düzəlişlər)
Line 37: Line 37:
|- style="height: 51px;"
|- style="height: 51px;"
! class="infobox-label" scope="row" style="text-align: left; width: 99.6625px; height: 51px;" |<span style="font-size: 10pt; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Uşaqları</span>
! class="infobox-label" scope="row" style="text-align: left; width: 99.6625px; height: 51px;" |<span style="font-size: 10pt; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Uşaqları</span>
| class="infobox-data" style="text-align: left; width: 180.337px; height: 51px;" |<span style="font-size: 10pt; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Səba Fərnud (qız) ve Tahir Fərnud (oğul)</span>
| class="infobox-data" style="text-align: left; width: 180.337px; height: 51px;" |<span style="font-size: 10pt; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Səba Fərnud (qız) və Tahir Fərnud (oğul)</span>
|- style="height: 51px;"
|- style="height: 51px;"
! class="infobox-label" scope="row" style="text-align: left; width: 99.6625px; height: 51px;" |Qohum
! class="infobox-label" scope="row" style="text-align: left; width: 99.6625px; height: 51px;" |Qohum
Line 53: Line 53:
[[File:Nagshha va Andisheha (1969) d.jpg|thumb|Nagshha va Andisheha (1969)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969)_d.jpg]]<p>Adinə müsadirə olunduqdan bir neçə il sonra “Ananın Hekayəsi” (fars. سرگذشت مادر) adı altında nəsr və hekayələrdən seçmə bir kolleksiya və [https://az.wikipedia.org/wiki/Tomas_Eliot T.S. Eliotun] şeirlərinin tərcüməsi və şairin həyatı ilə bağlı olan kitabları nəşr etmişdir.</p><p>Eyni zamanda dostları Behruz Dehqani və Mehdi Əmini ilə birlikdə "Elm bizi xilas edə bilərmi?" (farsca: آیا علم MI تواند ما را نجات دهد؟) kitabını tərcümə etmişdir. İbn Sina Nəşriyyatının redaktoru və baş meneceri kimi karyerasında daha sonra Ubeyd-i Zəkaninin seçilmiş əsərləri olan "Do Mobarez" (fars. دو مبارز) və "Balvayeh Təbriz" (fars. بلوای تبریز) adlı iki kitabı [https://az.wikipedia.org/wiki/Anatoli_Luna%C3%A7arski Anatoli Lunaçarski]nin ön sözü ilə nəşr etmişdir. O, həmçinin Səməd Behrənqinin “İranın təhsil problemlərinin araşdırılması” (fars. کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) və uşaqlar üçün “Ulduz və qarğalar” (fars. اولکوغازو) kitablarına da rəhbərlik etmişdir. Digər fəaliyyətlərə Mamaqan məktəblərini kitablarla təmin etmək üçün nümayişlərin təşkili və Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Səməd Behrənginin təyid və təşviq ilə "İrqçilik: İmperializmin İdeoloji Silahi" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tərcüməsi və nəşri də digər fəaliyyətlərindən sayıla bilər ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''. </p><p>1968-ci il avqustun 30-da Səməd Behrəngi Araz çayında boğularaq ölür.</p>Səmədin ölümü onun yaxın dostlarına güclü təsir göstərməklə yanaşı, Güney Azərbaycan və İran cəmiyyətlərində Pəhləvi əleyhdarı inqilabi hərəkatların güclü katalizatoru olmuşdur. Bu hadisədən bir il sonra Qulamhüseyn Fernud İstanbul Universitetinin Sosial Elmlər üzrə PhD proqramını qazandı. Dissertasiya üzərində işləyərkən, İstanbula gedərkən digər dostları Behruz Dehqani, Kazım Saadati, Əşrəf Dehgani, Əlirza Nabdel və s. kimi tutularaq həbs olundu ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.  Kazım Səadəti polis tərəfindən həbs olunmazdan əvvəl dostlarına xəbər vermək məqsədi ilə intihar etmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C&oldid=32074870 <nowiki>[6]</nowiki>][https://www.bbc.com/persian/arts/2010/11/101125_l41_book_saedi_sarkoohi_memories <nowiki>[7]</nowiki>].'' Behruz Dehqani həbsxanada işgəncədən vəfat etmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=33864577 <nowiki>[8]</nowiki>].'' Əlirıza Nabdel həbsxanada bir neçə dəfə intihara cəhd etdi, lakin sonda Pəhləvi rejimi tərəfindən edam edilmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D9%84&oldid=33798226 <nowiki>[9]</nowiki>][http://www.iran-nabard.com/40%20sal/shohada.htm <nowiki>[10]</nowiki>].''Əşrəf Dehqani isə həbsdən müvəffəqiyyətlə qaçaraq Almaniyaya sığınmişdır ''[https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ashraf_Dehghani&oldid=1089525708 <nowiki>[11]</nowiki>].''
[[File:Nagshha va Andisheha (1969) d.jpg|thumb|Nagshha va Andisheha (1969)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969)_d.jpg]]<p>Adinə müsadirə olunduqdan bir neçə il sonra “Ananın Hekayəsi” (fars. سرگذشت مادر) adı altında nəsr və hekayələrdən seçmə bir kolleksiya və [https://az.wikipedia.org/wiki/Tomas_Eliot T.S. Eliotun] şeirlərinin tərcüməsi və şairin həyatı ilə bağlı olan kitabları nəşr etmişdir.</p><p>Eyni zamanda dostları Behruz Dehqani və Mehdi Əmini ilə birlikdə "Elm bizi xilas edə bilərmi?" (farsca: آیا علم MI تواند ما را نجات دهد؟) kitabını tərcümə etmişdir. İbn Sina Nəşriyyatının redaktoru və baş meneceri kimi karyerasında daha sonra Ubeyd-i Zəkaninin seçilmiş əsərləri olan "Do Mobarez" (fars. دو مبارز) və "Balvayeh Təbriz" (fars. بلوای تبریز) adlı iki kitabı [https://az.wikipedia.org/wiki/Anatoli_Luna%C3%A7arski Anatoli Lunaçarski]nin ön sözü ilə nəşr etmişdir. O, həmçinin Səməd Behrənqinin “İranın təhsil problemlərinin araşdırılması” (fars. کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) və uşaqlar üçün “Ulduz və qarğalar” (fars. اولکوغازو) kitablarına da rəhbərlik etmişdir. Digər fəaliyyətlərə Mamaqan məktəblərini kitablarla təmin etmək üçün nümayişlərin təşkili və Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Səməd Behrənginin təyid və təşviq ilə "İrqçilik: İmperializmin İdeoloji Silahi" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tərcüməsi və nəşri də digər fəaliyyətlərindən sayıla bilər ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''. </p><p>1968-ci il avqustun 30-da Səməd Behrəngi Araz çayında boğularaq ölür.</p>Səmədin ölümü onun yaxın dostlarına güclü təsir göstərməklə yanaşı, Güney Azərbaycan və İran cəmiyyətlərində Pəhləvi əleyhdarı inqilabi hərəkatların güclü katalizatoru olmuşdur. Bu hadisədən bir il sonra Qulamhüseyn Fernud İstanbul Universitetinin Sosial Elmlər üzrə PhD proqramını qazandı. Dissertasiya üzərində işləyərkən, İstanbula gedərkən digər dostları Behruz Dehqani, Kazım Saadati, Əşrəf Dehgani, Əlirza Nabdel və s. kimi tutularaq həbs olundu ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.  Kazım Səadəti polis tərəfindən həbs olunmazdan əvvəl dostlarına xəbər vermək məqsədi ilə intihar etmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C&oldid=32074870 <nowiki>[6]</nowiki>][https://www.bbc.com/persian/arts/2010/11/101125_l41_book_saedi_sarkoohi_memories <nowiki>[7]</nowiki>].'' Behruz Dehqani həbsxanada işgəncədən vəfat etmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=33864577 <nowiki>[8]</nowiki>].'' Əlirıza Nabdel həbsxanada bir neçə dəfə intihara cəhd etdi, lakin sonda Pəhləvi rejimi tərəfindən edam edilmişdir ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D9%84&oldid=33798226 <nowiki>[9]</nowiki>][http://www.iran-nabard.com/40%20sal/shohada.htm <nowiki>[10]</nowiki>].''Əşrəf Dehqani isə həbsdən müvəffəqiyyətlə qaçaraq Almaniyaya sığınmişdır ''[https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ashraf_Dehghani&oldid=1089525708 <nowiki>[11]</nowiki>].''


===Samaet Behranginin ölümü ve hapis yılları===
===Səməd Behranginin ölümü ve həbs illəri===
[[File:Nagshha va Andisheha (1969) d.jpg|thumb|Nəqşha və Əndişeha (1969)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969)_d.jpg]]<p>Adine'nin müsaderesinden birkaç yıl sonra, Annenin Hikayesi (Farsça: سرگذشت مادر) başlığı altında nesir ve hikayelerden seçilen bir koleksiyon ve [https://tr.wikipedia.org/wiki/T._S._Eliot T.S. Eliotun] &nbsp;şiirlerinin tercümesi ve şairin hayatıyla bağlı kitapları yayınladı.</p><p>Ayrıca, arkadaşları Behruz Dehghani ve Mehdi Amini ile birlikte "Bilim Bizi Kurtarabilir mi?" (Farsça: آیا علم می تواند ما را نجات دهد؟) kitapını tercüme etti. Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde, İbn Sina Press'in editörü ve Genel Müdürü olarak "Do Mobarez" (Farsça: دو مبارز) ve "Balvayeh Tebriz" (Farsça: بلوای تبریز) adlı iki kitapı, Ubeyd-i Zakaninin seçilmiş eserlerini [https://tr.wikipedia.org/wiki/Anatoli_Luna%C3%A7arski Anatoly Lunacharsky]'nin önsözüyle yayınladı. Bunun yanı sıra Samed Behrangi'nin "İran'ın Eğitim Sorunlarına İlişkin Araştırmalar" (Farsça: کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) ve çocuklar için yazdığı "Ulduz ve Kargalar" (Farsça: اولکوغازو) adlı kitabının da süpervizörlüğünü yaptı. Okullara kitap sağlamak için Mamakan okullarında gösteriler düzenlemek ve Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Samad Behrangi'nin onayı ve teşvikiyle "Irkçılık: Emperyalizmin İdeolojik Bir Silahı" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tercümesi ve yayımlanması da diğer faaliyetlerinden sayılabilir ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.</p>[[File:Nagshha va Andisheha (1969).jpg|thumb|Adineh, Mehd Azadi (23 sentyabr 1965)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969).jpg]]<p>30 Ağustos 1968'de Samet Behrangi, [https://tr.wikipedia.org/wiki/Aras Araz Nehri]'nde boğularak vefat etti.</p><p>Sametin ölümünün yakın arkadaşları üzerindeki güçlü etkisiyle yanı sıra, Güney Azerbaycan ve İran toplumlarında olan Pehlevi karşıtı devrim hareketleri için güçlü bir katalizör gibi önemli bir etkisi oldu. Hemen bir yıl sonra, Gulamhüseyn Fernud &nbsp;İstanbul Üniversitesinin [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ctimai_elml%C9%99r Sosiologiya] Doktora programını kazandı. Tezi üzerinde çalıştığı zamanlarda, İstanbul'a giderken başka arkadaşları Behruz Dehgani, Kazım Saadati, Eşref Dehgani, Alırıza Nabdel vb. gibi tutuklandı [1]. Kazım Saadati polis tarafından tutuklanmadan önce arkadaşlarına haber vermek için intihar etti ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C&oldid=32074870 <nowiki>[6]</nowiki>][https://www.bbc.com/persian/arts/2010/11/101125_l41_book_saedi_sarkoohi_memories <nowiki>[7]</nowiki>].'' Behruz Dehgani cezaevinde işkenceden öldü ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=33864577 <nowiki>[8]</nowiki>].'' Alırıza Nabdel hapishanede defalarca intihara teşebbüs etti, ancak sonunda Pehlevi rejimi tarafından idam edildi ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D9%84&oldid=33798226 <nowiki>[9]</nowiki>][http://www.iran-nabard.com/40%20sal/shohada.htm <nowiki>[10]</nowiki>].'' Eşref Dehgani başarılı bir şekilde hapisten kaçarak Almanya'ya sığındı ''[https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ashraf_Dehghani&oldid=1089525708 <nowiki>[11]</nowiki>].''</p>
[[File:Nagshha va Andisheha (1969) d.jpg|thumb|Nəqşha və Əndişeha (1969)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969)_d.jpg]]<p>Adine'nin müsaderesinden birkaç yıl sonra, Annenin Hikayesi (Farsça: سرگذشت مادر) başlığı altında nesir ve hikayelerden seçilen bir koleksiyon ve [https://tr.wikipedia.org/wiki/T._S._Eliot T.S. Eliotun] &nbsp;şiirlerinin tercümesi ve şairin hayatıyla bağlı kitapları yayınladı.</p><p>Ayrıca, arkadaşları Behruz Dehghani ve Mehdi Amini ile birlikte "Bilim Bizi Kurtarabilir mi?" (Farsça: آیا علم می تواند ما را نجات دهد؟) kitapını tercüme etti. Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde, İbn Sina Press'in editörü ve Genel Müdürü olarak "Do Mobarez" (Farsça: دو مبارز) ve "Balvayeh Tebriz" (Farsça: بلوای تبریز) adlı iki kitapı, Ubeyd-i Zakaninin seçilmiş eserlerini [https://tr.wikipedia.org/wiki/Anatoli_Luna%C3%A7arski Anatoly Lunacharsky]'nin önsözüyle yayınladı. Bunun yanı sıra Samed Behrangi'nin "İran'ın Eğitim Sorunlarına İlişkin Araştırmalar" (Farsça: کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) ve çocuklar için yazdığı "Ulduz ve Kargalar" (Farsça: اولکوغازو) adlı kitabının da süpervizörlüğünü yaptı. Okullara kitap sağlamak için Mamakan okullarında gösteriler düzenlemek ve Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Samad Behrangi'nin onayı ve teşvikiyle "Irkçılık: Emperyalizmin İdeolojik Bir Silahı" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tercümesi ve yayımlanması da diğer faaliyetlerinden sayılabilir ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.</p>[[File:Nagshha va Andisheha (1969).jpg|thumb|Adineh, Mehd Azadi (23 sentyabr 1965)|200x200px|link=https://azica.org/index.php/File:Nagshha_va_Andisheha_(1969).jpg]]<p>30 Ağustos 1968'de Samet Behrangi, [https://tr.wikipedia.org/wiki/Aras Araz Nehri]'nde boğularak vefat etti.</p><p>Sametin ölümünün yakın arkadaşları üzerindeki güçlü etkisiyle yanı sıra, Güney Azerbaycan ve İran toplumlarında olan Pehlevi karşıtı devrim hareketleri için güçlü bir katalizör gibi önemli bir etkisi oldu. Hemen bir yıl sonra, Gulamhüseyn Fernud &nbsp;İstanbul Üniversitesinin [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ctimai_elml%C9%99r Sosiologiya] Doktora programını kazandı. Tezi üzerinde çalıştığı zamanlarda, İstanbul'a giderken başka arkadaşları Behruz Dehgani, Kazım Saadati, Eşref Dehgani, Alırıza Nabdel vb. gibi tutuklandı [1]. Kazım Saadati polis tarafından tutuklanmadan önce arkadaşlarına haber vermek için intihar etti ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C&oldid=32074870 <nowiki>[6]</nowiki>][https://www.bbc.com/persian/arts/2010/11/101125_l41_book_saedi_sarkoohi_memories <nowiki>[7]</nowiki>].'' Behruz Dehgani cezaevinde işkenceden öldü ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=33864577 <nowiki>[8]</nowiki>].'' Alırıza Nabdel hapishanede defalarca intihara teşebbüs etti, ancak sonunda Pehlevi rejimi tarafından idam edildi ''[https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D9%84&oldid=33798226 <nowiki>[9]</nowiki>][http://www.iran-nabard.com/40%20sal/shohada.htm <nowiki>[10]</nowiki>].'' Eşref Dehgani başarılı bir şekilde hapisten kaçarak Almanya'ya sığındı ''[https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ashraf_Dehghani&oldid=1089525708 <nowiki>[11]</nowiki>].''</p>
===Serbestlik yılları, İran devrimine kadar (1974-1979)===
===Azadlıq illəri, İran inqilabına qədər (1974-1979)===
[[File:Gholam-Hossein Farnoud and friends.jpg|left|thumb|Sağdan sola: Qulamhüseyn Fernud, Səməd Behrəngi, Əli Zaxiri və Abbasəli Rzai. (Fərnudun şəxsi arxivi). Aria E. Torkanbouri tərəfindən rəngləndirilmiş foto|link=https://azica.org/index.php/File:Gholam-Hossein_Farnoud_and_friends.jpg]]<p>Qulamhüseyn Fərnud 1973-cü ildə həbsdən çıxaraq Təbriz Radiosunda prodüser kimi işə götürülüb və onunla birlikdə yazıb, tərcümə edib, kitab çap etməyə davam edibdir. Türkiyə Türk şairi Nazım Hikmətin "Sevdalı Bulut" (fars. ابر دلباخته) kitabının Əli Katibi təxəllüsü ilə tərcüməsi, Türkiyə türk karikaturaçılarının tərcümeyi-halı olan "Mollanasrəddinin nəvələri və onların nəticələri" (fars. ) (Fars: وقایع ناصری), Əli Siyahpuş təxəllüsü ilə Məşrutə İnqilabının nəşr olunmamış sənədləri və "Yeni əsrlər haqqında" (fars. سیری کوتاه در قرون جدید), Faşizm ve Antonio Gramsci"nin tərcüməsi Farsça: فاشیسم و ​​آنتونیو گرامسی) ve "Kuba'da Kültür İnqilabı" (Farsça: انقلاب فرهنگی در کوبا) bu istiqamətdəki fəaliyyətlərindən bəziləri idi. Onlarla birlikdə tarixi, elmi və ədəbi kitablar nəşr edən Ehya Press (fars. نشر احیا) qəzetinə rəhbərlik etmişdir. “Ərk jurnalı” (fars. گاهنامه ارک) Pəhləvilər dövründə tətbiq edilən süzgəclər səbəbindən inqilab ərəfəsində gecikmə ilə çap olunan son çalışmalarından biridir ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.</p>Qulamhüseyn redaktorluq, müəlliflik və nəşriyyat fəaliyyətləri ilə yanaşı, mədəni tədbirlərdə də fəal iştirak edibdir. Rəssam və karikaturaçı Kayumars Kiasat, heykəltəraş Behruz Heschmat və Aşıq Həsən İskəndəri kimi müxtəlif sənətkarlara dəstək olubdur ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''[https://www.gisoom.com/book/11740581/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88%D8%B1%D8%B2-%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%AF/ [2]].
[[File:Gholam-Hossein Farnoud and friends.jpg|left|thumb|Sağdan sola: Qulamhüseyn Fernud, Səməd Behrəngi, Əli Zaxiri və Abbasəli Rzai. (Fərnudun şəxsi arxivi). Aria E. Torkanbouri tərəfindən rəngləndirilmiş foto|link=https://azica.org/index.php/File:Gholam-Hossein_Farnoud_and_friends.jpg]]<p>Qulamhüseyn Fərnud 1973-cü ildə həbsdən çıxaraq Təbriz Radiosunda prodüser kimi işə götürülüb və onunla birlikdə yazıb, tərcümə edib, kitab çap etməyə davam edibdir. Türkiyə Türk şairi Nazım Hikmətin "Sevdalı Bulut" (fars. ابر دلباخته) kitabının Əli Katibi təxəllüsü ilə tərcüməsi, Türkiyə türk karikaturaçılarının tərcümeyi-halı olan "Mollanasrəddinin nəvələri və onların nəticələri" (fars. ) (Fars: وقایع ناصری), Əli Siyahpuş təxəllüsü ilə Məşrutə İnqilabının nəşr olunmamış sənədləri və "Yeni əsrlər haqqında" (fars. سیری کوتاه در قرون جدید), Faşizm ve Antonio Gramsci"nin tərcüməsi Farsça: فاشیسم و ​​آنتونیو گرامسی) ve "Kuba'da Kültür İnqilabı" (Farsça: انقلاب فرهنگی در کوبا) bu istiqamətdəki fəaliyyətlərindən bəziləri idi. Onlarla birlikdə tarixi, elmi və ədəbi kitablar nəşr edən Ehya Press (fars. نشر احیا) qəzetinə rəhbərlik etmişdir. “Ərk jurnalı” (fars. گاهنامه ارک) Pəhləvilər dövründə tətbiq edilən süzgəclər səbəbindən inqilab ərəfəsində gecikmə ilə çap olunan son çalışmalarından biridir ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''.</p>Qulamhüseyn redaktorluq, müəlliflik və nəşriyyat fəaliyyətləri ilə yanaşı, mədəni tədbirlərdə də fəal iştirak edibdir. Rəssam və karikaturaçı Kayumars Kiasat, heykəltəraş Behruz Heschmat və Aşıq Həsən İskəndəri kimi müxtəlif sənətkarlara dəstək olubdur ''[https://ishiq.net/x%C9%99b%C9%99r/25092/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2-8.html [1]]''[https://www.gisoom.com/book/11740581/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88%D8%B1%D8%B2-%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%AF/ [2]].


Revision as of 20:11, 27 July 2022

Qulamhüseyin Fərnud

Qulamhüseyin Fərnud Jendə (Türkcə (Tr) veya Türkiye Türkcəsi: Gulamhüseyn Fernud Jende; English: Gholam-Hossein Farnoud Zhendeh;  تورکجه، فارسی: غلامحسین فرنود ژنده . 24 Fevral 1941'de Təbrizdə – 15 Mart 2020də Təbrizdə) öndə gələn Güney Azerbaycanlı  naşir, yazıçı, tənqidçi, tərcüməçi, Universitet müəllimi və ictimai/mədəni fəal olmuşdur.

1964-cü ildə Məhd Azadi qəzetində (fars. روزنامه مهد آزادی) nəşr olunan "Nəqşha və Əndişeha"nın (fars. نقش ها و اندیشه ها) baş redaktoru vəzifəsinə təyin edildi. Nəşr olunan səhifə Qulamhüseyinin  yaxın dostları olan Səməd Behrəngi, Rəhim Rəisniyə və Əbdül-Hüseyin Nahidiazər kimilərinin diqqətini çəkərək, qəzetin baş redaktoru Seyid Cavad Peymanın Qulamhüseyin Fərnuddan xahişi əsasında, daha çox yazıçı dəvət edərək "Adine"i yayınlamaya qərar verdiler. Sonuc olaraq, tanınmış Güney Azərbaycan yazıçıları Səməd Behrəngi, Qulamhüseyin Saidi, Rza Bərahəni, Əlirza Nabdel, Məftun Əmini, Həsən Ruzpeykər, Behruz Dehqani, Rəhim Rəisniya və bəzi digər Güney Azərbaycan və İran yazıçılarının bir neçə məqaləsi iki il boyunca həftəlik olaraq nəşr edilmişdir. 8 səhifədən ibarət olan “Adine” Güney Azərbaycanlı və digər iranlı, əsasən solçu ziyalıları Pəhləvi sülaləsinə qarşı bir araya gətirməkdə mühüm rol oynayır. Adine 1967-ci ildə Savak tərəfindən ələ keçirilənə qədər həftədə 8 səhifə nəşr etməyə davam etmişdir. [1] [2]

Adinedən qıraqda, Qulamhüseyin əsasən redaktor, naşir və məktəb müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Əsərlərinin çoxu “Əli Siyahpuş”, “Tahir Daniş” və “Abülfəzl Ətrak” təxəllüsü ilə nəşr olunub. Müəllif kimi onun son kitabı dünya ədəbiyyatı, kino, poeziya, teatr, rəssamlıq, karikatura, fəlsəfə və digər mövzularda müxtəlif məqalələrin məcmuəsi kimi "Dar Basateh Nokteh Danan" (fars. در بساط نکته دانان) adı ilə yaradıcı şəkildə toplanmış və nəşr edilmişdir. [3][4]

2020-ci il martın 15-i səhər saatlarında Qulamhüseyn Fərnud qardaşı Rza Fərnud tərəfindən öz Təbriz evində ölü olaraq tapılmışdır. [5].

.

.

Doğdu 24 Fevral 1941
Təbriz
Vəfat etdi 15 Mart 2020
Təbriz
Ölüm nədəni Ürək Dayanması
Milliyət Güney Azerbaycanlı
Vətəndaşlıq Iran
Eyitim (Təhsil) İnqiliz dili ve ədəbiyyatı Magistatura,, PhD Sosiologiya
Məktəblər, Universitetlər Danişsəray-e Təbriz (Azərbaycan Universiteti), İstanbul Universiteti
Çalışma alanı Yazıçı, Sosyal/Kültürel aktivist, Tənqidçi, Baş redaktor, Müəllim və Universitet müəllimi
Aktiv olan illər 1960-2020
Önəmli çalışmaları
 Adine (Məhd Azadi qəzeti), Dər Bəsate Noktedanan
Həyat Yoldaşı Mehrəngiz Məhmud Şəryiəti
Uşaqları Səba Fərnud (qız) və Tahir Fərnud (oğul)
Qohum Aria E. Torkanbouri (kürəkən)
Signature
Ata imza.jpg

Biyografiya

Yetkinlik yaşına qədər

Qulamhüsyin Fərnudun tərcümeyi-halı özü tərəfindən yazılmışdır (Əsl əlyazma şəkli)

Qulamhüseyin Fərnud Jende 1941-ci il fevralın 24-də Güney Azərbaycan və ya İran Azərbaycanının paytaxtı Təbrizdə anadan olubdur. Atası Əsadüllah Fərnud Pəhləvilər sülaləsi dövründə polis məmuru, anası isə heç bir rəsmi təhsili olmayan evdar qadın olmuşdur. Ailənin böyük oğlu olaraq üç qardaşı Əli Fərnud, Rza Fərnud, Həsən Fərnud və bacısı Əşrəf Fərnudla birlikdə yaşayırdı. Anası təhsilsiz bir insan olsa da, uşaqlıq dövründə onun inkişafına güclü təsir göstərmişdir. İbtidai təhsilini Sə’di, Rüşdiyyə, Sasan və Həmam Təbriz ibtidai məktəblərində bitirdikdən sonra orta təhsilini Xaqani, Firdevsi, Mənsur (indiki Taliqani) orta məktəblərində və Danişsaray-e Təbrizdə (Azərbaycan Universiteti də adlandırılır) bitirmişdir. (1958-1960). O, Mamaqanda, daha sonra isə Azərşəhrdəkı Onsori İbtidai məktəbində dərs deməyə başlayıb, Sə’di liseyində ərəb, hüquq və ictimai elmləri tədris etmək üçün işə daxil olubdur. 1961-ci ildə universitetə ​​qəbul imtahanını verərək 1965-ci ildə ingilis dili və ədəbiyyatı fakültəsini magistr dərəcəsi ilə bitirmişdir.[1].

Adinenin yaranması (1965-1967)

1964-cü ildə Məhd Azadi qəzetində (fars. کھیں مهد ازادی) nəşr olunan "Nəqşha və Əndişeha" (fars. نقش ها و اندیشه ها) jurnalının baş redaktoru təyin edildi. Nəqşha və Əndişeha bir il ərzində onun ən yaxın dostları olan Səməd Behrəngi, Rəhim Rəisniya və Əbdül-Hüseyin Nahidiazər kimi tanınmış simaları özünə cəlb etdi. Bir il davam edən Nəqşha və Əndişeha, Məhd Azadi qəzetinin baş redaktoru Seyid Cavad Peymanın Qulamhüseyin Fərnudun yazıçılarını və məqalələrini genişləndirmək istəyinə səbəb oldu. Cəmi bir gün sonra Qulamhüseyin əvvəlcə Səməd Behrənqi, sonra isə İbrahim Əzimpur və digər dostları ilə məsələni müzakirə etdi. Bütün dostlar razılaşdığı üçün Behruz Dehqaninin təklifi ilə “Adine” başlığı seçildi və hər şənbə günü 8 səhifə nəşr etməyə razılaşdılar. İlk redaksiyanı Qulamhüseyin Fərnud, sonrakı redaksiyaları isə başqa dostlar və hamısı baş redaktorun adı ilə yazılmışdır. 1967-ci ildə Adinenin 17-ci nömrəsi nəşr edildikdən sonra Savak tərəfindən müsadirə edilərək, nəşrinin davamı dayandırıldı.

Səməd Behrənqinin ölümü və həbs illəri

Nagshha va Andisheha (1969)

Adinə müsadirə olunduqdan bir neçə il sonra “Ananın Hekayəsi” (fars. سرگذشت مادر) adı altında nəsr və hekayələrdən seçmə bir kolleksiya və T.S. Eliotun şeirlərinin tərcüməsi və şairin həyatı ilə bağlı olan kitabları nəşr etmişdir.

Eyni zamanda dostları Behruz Dehqani və Mehdi Əmini ilə birlikdə "Elm bizi xilas edə bilərmi?" (farsca: آیا علم MI تواند ما را نجات دهد؟) kitabını tərcümə etmişdir. İbn Sina Nəşriyyatının redaktoru və baş meneceri kimi karyerasında daha sonra Ubeyd-i Zəkaninin seçilmiş əsərləri olan "Do Mobarez" (fars. دو مبارز) və "Balvayeh Təbriz" (fars. بلوای تبریز) adlı iki kitabı Anatoli Lunaçarskinin ön sözü ilə nəşr etmişdir. O, həmçinin Səməd Behrənqinin “İranın təhsil problemlərinin araşdırılması” (fars. کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) və uşaqlar üçün “Ulduz və qarğalar” (fars. اولکوغازو) kitablarına da rəhbərlik etmişdir. Digər fəaliyyətlərə Mamaqan məktəblərini kitablarla təmin etmək üçün nümayişlərin təşkili və Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Səməd Behrənginin təyid və təşviq ilə "İrqçilik: İmperializmin İdeoloji Silahi" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tərcüməsi və nəşri də digər fəaliyyətlərindən sayıla bilər [1].

1968-ci il avqustun 30-da Səməd Behrəngi Araz çayında boğularaq ölür.

Səmədin ölümü onun yaxın dostlarına güclü təsir göstərməklə yanaşı, Güney Azərbaycan və İran cəmiyyətlərində Pəhləvi əleyhdarı inqilabi hərəkatların güclü katalizatoru olmuşdur. Bu hadisədən bir il sonra Qulamhüseyn Fernud İstanbul Universitetinin Sosial Elmlər üzrə PhD proqramını qazandı. Dissertasiya üzərində işləyərkən, İstanbula gedərkən digər dostları Behruz Dehqani, Kazım Saadati, Əşrəf Dehgani, Əlirza Nabdel və s. kimi tutularaq həbs olundu [1]. Kazım Səadəti polis tərəfindən həbs olunmazdan əvvəl dostlarına xəbər vermək məqsədi ilə intihar etmişdir [6][7]. Behruz Dehqani həbsxanada işgəncədən vəfat etmişdir [8]. Əlirıza Nabdel həbsxanada bir neçə dəfə intihara cəhd etdi, lakin sonda Pəhləvi rejimi tərəfindən edam edilmişdir [9][10].Əşrəf Dehqani isə həbsdən müvəffəqiyyətlə qaçaraq Almaniyaya sığınmişdır [11].

Səməd Behranginin ölümü ve həbs illəri

Nəqşha və Əndişeha (1969)

Adine'nin müsaderesinden birkaç yıl sonra, Annenin Hikayesi (Farsça: سرگذشت مادر) başlığı altında nesir ve hikayelerden seçilen bir koleksiyon ve T.S. Eliotun  şiirlerinin tercümesi ve şairin hayatıyla bağlı kitapları yayınladı.

Ayrıca, arkadaşları Behruz Dehghani ve Mehdi Amini ile birlikte "Bilim Bizi Kurtarabilir mi?" (Farsça: آیا علم می تواند ما را نجات دهد؟) kitapını tercüme etti. Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde, İbn Sina Press'in editörü ve Genel Müdürü olarak "Do Mobarez" (Farsça: دو مبارز) ve "Balvayeh Tebriz" (Farsça: بلوای تبریز) adlı iki kitapı, Ubeyd-i Zakaninin seçilmiş eserlerini Anatoly Lunacharsky'nin önsözüyle yayınladı. Bunun yanı sıra Samed Behrangi'nin "İran'ın Eğitim Sorunlarına İlişkin Araştırmalar" (Farsça: کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) ve çocuklar için yazdığı "Ulduz ve Kargalar" (Farsça: اولکوغازو) adlı kitabının da süpervizörlüğünü yaptı. Okullara kitap sağlamak için Mamakan okullarında gösteriler düzenlemek ve Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Samad Behrangi'nin onayı ve teşvikiyle "Irkçılık: Emperyalizmin İdeolojik Bir Silahı" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tercümesi ve yayımlanması da diğer faaliyetlerinden sayılabilir [1].

Adineh, Mehd Azadi (23 sentyabr 1965)

30 Ağustos 1968'de Samet Behrangi, Araz Nehri'nde boğularak vefat etti.

Sametin ölümünün yakın arkadaşları üzerindeki güçlü etkisiyle yanı sıra, Güney Azerbaycan ve İran toplumlarında olan Pehlevi karşıtı devrim hareketleri için güçlü bir katalizör gibi önemli bir etkisi oldu. Hemen bir yıl sonra, Gulamhüseyn Fernud  İstanbul Üniversitesinin Sosiologiya Doktora programını kazandı. Tezi üzerinde çalıştığı zamanlarda, İstanbul'a giderken başka arkadaşları Behruz Dehgani, Kazım Saadati, Eşref Dehgani, Alırıza Nabdel vb. gibi tutuklandı [1]. Kazım Saadati polis tarafından tutuklanmadan önce arkadaşlarına haber vermek için intihar etti [6][7]. Behruz Dehgani cezaevinde işkenceden öldü [8]. Alırıza Nabdel hapishanede defalarca intihara teşebbüs etti, ancak sonunda Pehlevi rejimi tarafından idam edildi [9][10]. Eşref Dehgani başarılı bir şekilde hapisten kaçarak Almanya'ya sığındı [11].

Azadlıq illəri, İran inqilabına qədər (1974-1979)

Sağdan sola: Qulamhüseyn Fernud, Səməd Behrəngi, Əli Zaxiri və Abbasəli Rzai. (Fərnudun şəxsi arxivi). Aria E. Torkanbouri tərəfindən rəngləndirilmiş foto

Qulamhüseyn Fərnud 1973-cü ildə həbsdən çıxaraq Təbriz Radiosunda prodüser kimi işə götürülüb və onunla birlikdə yazıb, tərcümə edib, kitab çap etməyə davam edibdir. Türkiyə Türk şairi Nazım Hikmətin "Sevdalı Bulut" (fars. ابر دلباخته) kitabının Əli Katibi təxəllüsü ilə tərcüməsi, Türkiyə türk karikaturaçılarının tərcümeyi-halı olan "Mollanasrəddinin nəvələri və onların nəticələri" (fars. ) (Fars: وقایع ناصری), Əli Siyahpuş təxəllüsü ilə Məşrutə İnqilabının nəşr olunmamış sənədləri və "Yeni əsrlər haqqında" (fars. سیری کوتاه در قرون جدید), Faşizm ve Antonio Gramsci"nin tərcüməsi Farsça: فاشیسم و ​​آنتونیو گرامسی) ve "Kuba'da Kültür İnqilabı" (Farsça: انقلاب فرهنگی در کوبا) bu istiqamətdəki fəaliyyətlərindən bəziləri idi. Onlarla birlikdə tarixi, elmi və ədəbi kitablar nəşr edən Ehya Press (fars. نشر احیا) qəzetinə rəhbərlik etmişdir. “Ərk jurnalı” (fars. گاهنامه ارک) Pəhləvilər dövründə tətbiq edilən süzgəclər səbəbindən inqilab ərəfəsində gecikmə ilə çap olunan son çalışmalarından biridir [1].

Qulamhüseyn redaktorluq, müəlliflik və nəşriyyat fəaliyyətləri ilə yanaşı, mədəni tədbirlərdə də fəal iştirak edibdir. Rəssam və karikaturaçı Kayumars Kiasat, heykəltəraş Behruz Heschmat və Aşıq Həsən İskəndəri kimi müxtəlif sənətkarlara dəstək olubdur [1][2].

İran İnqilabından sonra (1979-2013)

Bu heykəl 1979-cu ildə İran İnqilabından sonra Behruz Heşmət tərəfindən Quləmhüseyin Fərnuda hədiyyə edilən Behruzun tərəfindən yaradılmış və məşhur Aşiqlar heykəlinin kiçik bir variantıdır.

1981-ci ildə Mehrəngiz Məhmud Şəriyəti ilə ailə quraraq, onların Tahir Fərnud (1983) və Səba Fərnud (1990) adlı iki övladları olmuşdur.

Qulamhüseyin özünü həmişə “Sadə müəllim” kimi qələmə veribdir. O, həmişə solçu siyasi baxışlara yönəli ictimai və mədəni fəal olsa da, siyasi fəal deyildi. Amma həqiqət budur ki, onun inqilabdan əvvəlki dövrdə həbsinin səbəbi kimi, ölümündən sonra Güney Azərbaycanın yeni nəslinin solçu hərəkətlərinin simvoluna çevrilən Səməd Behrəngi kimi insanlarla və sonradan İran xalqının Fədai Partizanlarına qoşulan digər dostlarla yaxın münasibətinin olması kifayət bir səbəb idi. Buna baxmayaraq, inqilabdan sonra onun və dostlarının vəziyyəti o qədər də yaxşılaşmadı. Solçu fəallara qarşı törədilən faciənin acı bir nümunəsi olaraq İranın Serial Cinayətləri (1988-98) yetərli bir nümunədir.

Bunlara baxmayaraq, Qulamhüseyin insanları və cəmiyyəti maarifləndirmək yolundan heç vaxt əl çəkmədi. “Ərk” jurnalının ikinci nömrəsinin yayını, Tahir Daniş təxəllüsü ilə Çingiz Aytmatovun “Dəvə Gözü” əsərinin tərcüməsi, Migel de Servantes tərəfindən “Don Kixot”un sadələşdirilməsi və Cek Londonun “Uçurumun adamları” əsərinin Əbülfəzl Ətrak təxəllüsü ilə tərcüməsi onun inqilabdan sonrakı fəaliyyətləri arasında yer alır [1].

Bundan əlavə, Təbriz Peşə Məktəbi, Təbriz İslam Azad Universiteti, İran Gənclər Kino Cəmiyyəti Təbriz və Təbriz Nəbi Əkrəm Universitet Kolleci ingiliscə, estetika, uşaq sənəti, alleqoriya, sənət sosiologiyası və s. Müxtəlif universitetlərdə müəllim kimi işləyibdir.

Bunun dışında Məhd Azadi qəzetində Adinenin 17-ci Serisi, Kar və Niru qəzetin və Əhtar qəzetinin baş redaktoru vəzifələrində çalışıbır.

Mehrangiz Məhmud Şəriətinin vəfatından sonra (2013-2020)

Ruzeh Avvale Moalemi, Həsən Kafi. Mehrəngiz Şəriyətinin xatirəsinə. 15 noyabr 2018-ci il
Baz Khaham Shekoft, Saideh Paknejad. Mehrəngiz Şəriyətinin xatirəsinə. 15 noyabr 2017-ci il

Qulamhüseyin Fərnudun həyat yoldaşı Mehrəngiz Məhmud Şəriyəti 2013-cü il noyabrın 15-də dalaq xərçəngindən dünyasını dəyişib və onun dəfn mərasiminə böyük izdiham qatılmışdır. Mehrəngizin vəsiyyəti və Qulamhüseyinin şəxsi qərarı əsasında dəfn mərasimi adi ayinlər olmadan baş tutdu və mərasimin bütün xərcləri Təbriz Xərçəng Xəstəxanası üçün rahat kreslo alınmasına sərf olundu. 2013-2018-ci illər arasında o, uzun illər diqqətlə qoruduğu tarixi hadisələrin və sənədlərin bəzi hissələrinin açılmasına diqqət yetirdi. Adinenin doğumundan bəhs etmək, o cümlədən Səməd Behrənginin bir şeirinin əlyazması, Səməd Behrəngi haqqında bəzi xatirələr və bir neçə başqa şey daxil olmaq üzrə bir neçəsini yayınladı, bunların hamısı Qulamhüseyinin öz istəyi ilə, oğlu Tahir tərəfindən lentə alınan video şəklində 2018 ilinə qədər sosyal medya aracılığıyla ictimaiyyətə təqdim olunub.

“Həmişə Müəllim” (تورکجه، فارسی:همیشه معلم) Qulamhüseynin həyat yoldaşı Mehrəngizə verdiyi tituldur. Onun hər il yubileyində Mehrəngiz Şəriyətinin xatirəsinə kitab nəşr olunurdu. Bunlardan Səidə Paknijadın “Baz Xahəm Şekoft” və Həsən Kafinin “Ruze Əvvəle Moallemi” əsərlərini misal göstərmək olar. Lakin 2018-ci ildə bəzi ailə dəyişiklikləri ilə əlaqədar olaraq o, 11 noyabr 2018-ci il tarixində İnstaqram səhifəsində aşağıdakı mətni paylaşaraq anım mərasimi müvəqqəti olaraq dayandırdı (aşağıya bax):

Mətnin tərcüməsi: Əziz dostlar, unudulmaz “Həmişə müəllim” bəzi yeni gələnlər vasitəsilə sui-istifadə və oyun alətinə məruz qalmaya görə beşinci anım mərasimini ləğv etmək qərarına gəldik, və bununla təşrifatsız  mərasimin mahiyyətini daha dəqiq və aydın başa düşüb, yəni qeyri-səciyyəvi anmaların ortadan qaldırmağına kömək etmək üçün. Mədəni xidmətimiz [illik kitab nəşri] hər zamankı kimi unudulmayacaqdır. (11 noyabr 2018)

2019-cu ildən sonrakı ildə ailədə müəyyən dəyişikliklərlə, bütün maddi-mənəvi sərvətlərini uşaqları arasında bərabər və cinsi ayrı-seçkilik etmədən, həyat yoldaşı Mehrəngizin və yanı sıra öz iradəsinə uyğun olaraq təşkil edib bölüşdürməyə başladı.

Ölüm

Tərcümə: Oğlum, qızım və kürəkənim, Dəfn mərasimləri yoldaşım Mehri [Mehrangiz Məhmud Şariyəti] kimi qısa, sadə və təşrifatsız. Rahatam və rahat gedirəm. Hamıya xoşbəxtlik arzulayıram.

2020-ci il martın 15-də səhər saatlarında qardaşı Rza Fərnud Qulamhüseyin Fərnudu Təbrizdəki evində ölü olaraq tapdı. Ölüm səbəbi kimi ürək dayanması müəyyən edildi.

Korona karantin qaydaları və səyahət məhdudiyyətləri nəticəsində, oğlu Tahir Fernud və onun həyat yoldaşı Qulamhüseyinin evinə gedib-gələn yeganə şəxslər olubdur və bütün qiymətli orijinal əlyazmalara, tarixi sənədlərə, qeydlərə və rəsmlərə çıxış əldə ediblər. Qulamhüseyindən bu günə qədər yalnız çox qısa vəsiyyət mətni paylaşılıb ki, bu da onun 2015-ci ildə oğlu Tahir, qızı Səba və kürəkəni Aria E. Torkanbouri üçün dəfn yeri və dəfn mərasimi ilə bağlı yazdığı əl yazısıdır.

Ədəbi əsərlər

Kitablar

  • Naseri Hadisələri (1977)
  • Yeni əsrlər haqqında (1978)
  • Duman (2002)
  • Dər Bəsate Noktedanan (2011)

Tərcümələr

  • Elm bizi xilas edə bilər (1969)
  • İrqçilik: İmperializmin İdeoloji Silahı, Fedor Mixayloviç Leonidov (1969)Dar Həqqe Çand Piştaz, Eduardo Sanguine T, Andrea Moroa, Aram Xaçaturyan, Anatoli Lunaçarski (1976)
  • Mollanəsrəddinin nəvələri və nəticələri (1977) (ləqəb Əli Siyahpuş)
  • Sitayiş və Daşqalaq, T.S. Eliot (1977)
  • Faşizm və Antonio Gramsci (?)
  • Kubada Mədəni İnqilab (1980) (ləqəb Əli Siyahpuş)
  • Uçurumun insanları, Cek London (1983) (ləqəb Əbülfəzl Ətrak)
  • Don Kixot, Migel de Servantes (1989) (ləqəb Əbülfəzl Ətrak)
  • Dəvə Gözü, Çingiz Aytmatov (2014) (ləqəb Tahir Daniş)

Uşaq kitabları

  • Sevdalı Bulut, Nazim Hikmet (1972)
  • Tülkü və qaratoyuq, Aleksey Nikolayeviç Tolstoy (1977)

Digərləri

  • Nəqşha və Əndişeha (1964)
  • Adine I (1965-1967)
  • Ərk Jurnalı I (1978)
  • Ərk Jurnalı II (1981)
  • Adine II (1997)
  • Adine III (2000-2002)

İstinadlar

Retrieved from "https://azica.org/index.php?title=Qulamhüseyin_Fərnud&oldid=652"