Gulamhüseyn Fernud

Gulamhüseyn Fernud

Gulamhüseyn Fernud Jende (Türkçe (Az) veya Azerbaycan Türkçesi: Qulamhüseyn Fərnud Jende; English: Gholam-Hossein Farnoud Zhendeh;  تورکجه، فارسی: غلامحسین فرنود ژنده . 24 Şubat 1941'de Tebriz'de – 15 Mart 2020'de Tebriz'de) önde gelen Güney Azerbaycanlı yayıncı, yazar, eleştirmen, çevirmen, Üniversite öğretim görevlisi ve sosyal/kültürel aktivisttir.

1964'te Mehd Azadi gazetesinde (Farsça: روزنامه مهد آزادی) yayınlanan "Nagsha va Andisheha"nın (Farsça: نقش ها و اندیشه ها) yazı işleri müdürü olarak atandı. Yayınlanan sayfa, Gulamhüseynin yakın arkadaşları olan Samad Behrangi, Rahim Raisnia ve Abdol-Hüseyin Nahidiazer gibisinin ilgisini çekerek, gazetesinin genel yayın yönetmeni Seyyed Cevat Peyman'ın Gulamhüseyin Fernuddan isteği üzerine, daha fazla yazarı davet ederek "Adine"i yayınlamaya karar verdiler. Sonuç olarak, ünlü Güney Azerbaycanlı yazarlar Samad Behrangi, Gulamhüseyin Saidi (Gholam-Hossein Saedi), Reza Baraheni, Alireza Nabdel, Maftun Amini, Hassan Ruzpeykar, Behruz Dehgani, Rahim Raisnia ve diğer bazı Güney Azerbaycanlı ve İranlı yazarların birkaç makalesi iki yıl boyunca haftalık olarak yayınlandı. 8 sayfadan oluşan Adine, Güney Azerbaycanlı ve diğer İranlı çoğunlukla sol görüşlü ve Pehlevi hanedanına karşı aydınların bir araya gelmesinde önemli bir role sahiptir. Adine, 1967'de Savak tarafından el konulana kadar her hafta 8 sayfa olarak yayına devam etmiştir. [1] [2]

Adineden ayrıca, Gulmahüseyin öncelikle editör, yayıncı ve okul öğretim görevlisi olarak çalışmış. Eserlerinin çoğu "Ali Siyahpoosh", "Taher Daneş" ve "Abolfazl Atrak" mahlaslarıyla yayımlandı. Yazar olarak son kitabı dünya edebiyatı, sinema, şiir, tiyatro, resim, karikatür, felsefe ve tarih üzerine farklı makalelerinin bir derlemesi olarak "Dar Basateh Nokteh Danan" (Farsça: در بساط نکته دانان) ismi ile yaratıcı bir şekilde toplanıp ve yayınlanmıştır. [3][4]

15 Mart 2020'nin erken saatlerinde, Gulamhüseyinin Fernud kardeşi Reza Fernud tarafından Güney-Azerbaycanın başkenti olan Tebrizde kendi evinde ölü olarak buldu [5].

.

.

Doğdu	24 Şubat 1941 Tebriz
Vefat etti	15 Mart 2020 Tebriz
Ölüm nedeni	Kalp durması
Milliyet	Güney Azerbaycanlı
Vatandaşlık	Iran
Eğitim	İngiliz dili ve edebiyatı Yüksek Lisans,, PhD Sosyal Bilimler
Okullar	Danişsara Tebriz (Azerbaycan Üniversitesi), İstanbul Üniversitesi
Meslek	Yazar, Sosyal/Kültürel aktivist, Eleştirmen, Şef Editör, Öğretmen ve Üniversite Öğretim Üyesi
Aktif olan yıllar	1960-2020
Önemli çalışmaları	Adine (Mahd Azadi gazetesi), Dar Basateh Noktedanan
Eş	Mehrangiz Mahmoud Shariati
Çocukları	Seba Fernud (kız) ve Tahir Fernud (oğul)
Akraba	Aria E. Torkanbouri (damat)
Signature

Biyografi

Ergenlik dönemine kadar

Gulamhüsyn Fernudun kendisi tarafından yazılan Biyografisi (Orijinal Elyazma fotoğrafı)

Gulamhüseyin Fernud Jende, 24 Şubat 1941'de Güney Azerbaycanın veya İran Azerbaycanının başkenti Tebriz'de doğdu. Babası Asadollah Fernud, Pehlevi hanedanlığı döneminde bir polis memuruydu ve annesi resmi eğitimi olmayan bir ev hanımıydı. Ailenin en büyük oğlu olarak üç erkek kardeşi Ali Fernud, Reza Fernud, Hassan Fernud ve kız kardeşi Aşraf Fernud ile birlikte yaşıyordu. Annesi eğitimsiz bir birey olmasına rağmen, Gulamhüsyinin çocukluk dönemindeki gelişiminde güçlü bir etkisi olmuştur. İlköğrenimini Sa'di, Rüştiyye, Sasan ve Hemam Tebriz ilkokullarında tamamladıktan sonra ortaöğrenimini Hagani, Firdevsi, Mansur (şimdiki Taligani) ortaokullarında ve Danişsaray-e Tebriz (Azerbaycan Üniversitesi olarak da bilinir) tamamlamıştır. ( 1958-1960). Arapça, hukuk ve sosyal bilimler öğretmek için Sa'di Lisesi'ne katılmadan önce Mamaqan'da ve daha sonra Azerşehrin Onsori İlköğretim Okulu'nda öğretmenliğe başladı. 1961 yılında üniversite giriş sınavını kazandıktan sonra, 1965 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden yüksek lisans düzyinden mezun oldu [1].

Adinenin Doğuşu (1965-1967)

1964 yılında Mehd Azadi gazetesinde (Farsça: روزنامه مهد ازادی) yayınlanan "Nagshha va Andisheha" (Farsça: نقش ها و اندیشه ها) dergisinin yazı işleri müdürü olarak atandı. Nagsha va Andisheha, bir yıl boyunca en yakın arkadaşları Samad Behrangi, Rahim Raisnia ve Abdol-Hüseyin Nahidiazer gibisinin ilgisini çekt. Bir yıl devam eden Nagshha ve Andisheha, Mehd Azadi gazetesinin baş editörü Seyyed Cevat Peymanın Gulamhüseyin Fernuddan yazar ve makalelerin genişletilmesi talebine yol açtı. Hemen bir gün sonra, Gulamhüseyin konuyu önce Samad Behrangi ile, daha sonra İbrahim Azimpur ve diğer arkadaşlarıyla tartıştı. Arkadaşların hepsi aynı fikirde olduğu için, “Adine” başlığı Behruz Dehghani'nin önerisiyle seçilmiş ve her Cumartesi günü 8 sayfa yayın üzre anlaşmışlardır. İlk başmakale Gulamhüseyin Fernud tarafından yazılmıştır ve sırada gelen diğer başmakaleler, başka arkadaşlar tarafından ve hepsi baş editörün adıyla yazılmıştır. 1967de Adinenin 17. Numarası yayınlandıktan sonra, Savak tarafından el konularak, Adinenin yayının devamı kesilmiştir.

Samaet Behranginin ölümü ve hapis yılları

Nagshha va Andisheha (1969)

Adine'nin müsaderesinden birkaç yıl sonra, Annenin Hikayesi (Farsça: سرگذشت مادر) başlığı altında nesir ve hikayelerden seçilen bir koleksiyon ve T.S. Eliotun  şiirlerinin tercümesi ve şairin hayatıyla bağlı kitapları yayınladı.

Ayrıca, arkadaşları Behruz Dehghani ve Mehdi Amini ile birlikte "Bilim Bizi Kurtarabilir mi?" (Farsça: آیا علم می تواند ما را نجات دهد؟) kitapını tercüme etti. Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde, İbn Sina Press'in editörü ve Genel Müdürü olarak "Do Mobarez" (Farsça: دو مبارز) ve "Balvayeh Tebriz" (Farsça: بلوای تبریز) adlı iki kitapı, Ubeyd-i Zakaninin seçilmiş eserlerini Anatoly Lunacharsky'nin önsözüyle yayınladı. Bunun yanı sıra Samed Behrangi'nin "İran'ın Eğitim Sorunlarına İlişkin Araştırmalar" (Farsça: کندوکاو در مسائل تربیتی ایران) ve çocuklar için yazdığı "Ulduz ve Kargalar" (Farsça: اولکوغازو) adlı kitabının da süpervizörlüğünü yaptı. Okullara kitap sağlamak için Mamakan okullarında gösteriler düzenlemek ve Fedor Mikhaĭlovich Leonidov'un Samad Behrangi'nin onayı ve teşvikiyle "Irkçılık: Emperyalizmin İdeolojik Bir Silahı" (Farsça: نژادپرستی و جهانخواری) tercümesi ve yayımlanması da diğer faaliyetlerinden sayılabilir [1].

Adineh, Mahd Azadi (23 Eylül 1965)

30 Ağustos 1968'de Samet Behrangi, Araz Nehri'nde boğularak vefat etti.

Sametin ölümünün yakın arkadaşları üzerindeki güçlü etkisiyle yanı sıra, Güney Azerbaycan ve İran toplumlarında olan Pehlevi karşıtı devrim hareketleri için güçlü bir katalizör gibi önemli bir etkisi oldu. Hemen bir yıl sonra, Gulamhüseyn Fernud  İstanbul Üniversitesinin Sosyal Bilimler Doktora programını kazandı. Tezi üzerinde çalıştığı zamanlarda, İstanbul'a giderken başka arkadaşları Behruz Dehgani, Kazım Saadati, Eşref Dehgani, Alırıza Nabdel vb. gibi tutuklandı [1]. Kazım Saadati polis tarafından tutuklanmadan önce arkadaşlarına haber vermek için intihar etti [6][7]. Behruz Dehgani cezaevinde işkenceden öldü [8]. Alırıza Nabdel hapishanede defalarca intihara teşebbüs etti, ancak sonunda Pehlevi rejimi tarafından idam edildi [9][10]. Eşref Dehgani başarılı bir şekilde hapisten kaçarak Almanya'ya sığındı [11].

Özgürlük yılları, İran Devrimine Kadar (1974-1979)

Sağdan sola: Gulamhüseyn Fernud, Samed Behrangi, Ali Zaheri ve Abbasali Rezai. (Farnud'un kişisel arşivi). Fotoğraf Aria E. Torkanbouri tarafından renklendirildi

Gulamhüseyn Fernud, 1973 yılında hapisten salıverildikten sonra, Tebriz Radyosu tarafından yapımcı olarak işe alındı ve bununla birlikte kitap yazmımı, tercümesi ve yayım işine devam etti. Türk şair Nazım Hikmet'in "Sevdalı Bulut" (Farsça: ابر دلباخته) kitapının Ali Katebi takma adı altında tercümesi, Türkiye Türk karikatüristlerinin biyografisini "Mollanasreddin'in torunları ve neticeleri" (Farsça: نوه نتیجه های ملانصرالدین) kitapında, "Naseri Olayları" (Farsça: وقایع ناصری), Meşrutiyet Devrimi'nin yayımlanmamış belgelerini Ali Siyahpush mahlasıyla ve "Yeni Yüzyıllar Hakkında" (Farsça: سیری کوتاه در قرون جدید), "Faşizm ve Antonio Gramsci"nin çevirisi hakkında Farsça: فاشیسم و ​​آنتونیو گرامسی) ve "Küba'da Kültür Devrimi" (Farsça: انقلاب فرهنگی در کوبا) bu yöndeki faaliyetlerinden bazılarıydı. Bunlarla yanaşı, tarihi, bilimsel ve edebi kitaplar yayınlayan Ehya Press'i (Farsça: نشر احیا) yönetti. "Ark Dergisi" (Farsça: گاهنامه ارک) Pehlevi döneminde uygulanan filtreler nedeniyle devrim arifesinde gecikmeli olarak yayınlanan son kitaplarından biridir [1].

Gulamhüseyn, editörlük, yazarlık ve yayıncılık faaliyetlerinin yanı sıra kültürel etkinliklerde de aktif olarak yer almıştır. Ressam ve karikatürist Kayumars Kiasat, heykeltıraş Behruz Heschmat ve Aşıq Hassan Eskandari gibi çeşitli sanatçıları desteklemiştir [1][2].

İran Devrimi Sonrası (1979-2013)

Bu heykel, İran Devrimi'nin ardından 1979'da Behruz Heschmat tarafından Gulamhüseyn Fernuda hediye edilen ve Behruzun kendisi tarafından yaratılan orijinal Aşıklar heykelinin küçük bir versiyonudur.

1981 yılında Mehrangiz Mahmut Şariyati ile evlenip ve Taher Fernud (1983) ve Seba Fernud (1990) adında iki çocukları olmuştur.

Gulamhüseyn kendisini her zaman 'normal bir öğretmen' olarak tanımladı. Her zaman sol siyasi görüşlere sahip bir sosyal ve kültürel aktivist olsa da, siyasi bir aktivist değildi. Fakat gerçek şuki, onun devrim öncesi dönemde tutuklanması için, ölümünden sonra yeni nesil Güney Azerbaycanın sol hareketlerinin sembolü haline gelen Samed Behrangi gibi kişilerle ve daha sonra İran Halkının Fedai Gerillalarına katılan diğer arkadaşlarla yakın ilişkilere sahip olması yeterli gerekçeydi. Buna rağmen, devrimin ardından kendisi ve arkadaşları için durum önemli ölçüde düzelmedi. Sol kanat aktivistlere karşı işlenen trajedinin dokunaklı bir örneği İran'ın Seri Cinayetleri'nde (1988-98) bulunabilir.

Bunlara bakarak, Gulamhüseyn hiç bir zaman insanların ve toplumun farkındalığını artırma çabalarından vazgeçmedi. Ark Dergisi'nin ikinci sayısının üretimi, Cengiz Aytmatov'un "Deve Gözü" adlı eserinin Tahir Daniş mahlasıyla çevirisi, Don Kişot'un Miguel de Cervantes tarafından sadeleştirilmesi ve Jack London'ın Uçurum İnsanları Abolfazl Atrak takma adıyla tercümesi, devrim sonrası önemli faaliyetleri arasında yer almaktadır. [1]

Ayrıca Tebriz Meslek Yüksekokulu, Tebriz İslami Azad Üniversitesi, İran Gençlik Sinema Topluluğu Tebriz ve Tebriz Nabi Akram Üniversite Koleji'nde İngilizce, estetik, çocuk sanatı, alegori, sanat sosyolojisi vb. çeşitli üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştı.

Bunun dışında Mahd Azadi gazetesinde Adinenin 17. Serisi, Kar va Niru gazetesi ve Ahtar gazetesinin baş editörlüğünü yaptı.

Mehrangiz Mahmut Şariati'nin vefatından sonra (2013-2020)

Ruzeh Avvale moallemi, Hasan Kafi. Mehrangiz Şeriati'nin anısına. 15 Kasım 2018

Baz Khaham Shekoft, Saideh Paknejad tarafından. Mehrangiz Şeriati'nin anısına. 15 Kasım 2017

Gulamhüseyn Fernudun eşi Mehrangiz Mahmut Şariati, 15 Kasım 2013'te dalak kanseri nedeni ile vefat etti. Cenazeye büyük bir kalabalık katıldı. Mehrangiz'in vasiyeti ve Gulamhüseynin kararı esasında, cenazenin rutin ritüeller olmadan gerçekleşmesiyle sonuçlandı ve etkinliğin tüm maliyeti Tebriz Kanser Hastanesi için rahat bir sandalye satın almak için kullanıldı. 2013-2018 yıllar arası, uzun yıllar özenle koruduğu olay ve belgelerin bölümlerini ortaya çıkarmaya odaklandı. Adine'nin doğumundan bahsetmek, Samad Behrangi'nin bir şiirinin el yazması, Samad Behrangi ile ilgili bazı anılar ve birkaç başka şey de dahil olmak üzere birkaçını yayınladı, hepsi de Gulamhüseynin kendi isteği ile, oğlu Tahir tarafından kaydedilen video biçiminde 2018 yılına kadar sosyal medya aracılığıyla herkese açık olarak paylaşıldı.

"Herzaman Öğretmen" (تورکجه، فارسی:همیشه معلم), Gulamhüseyn tarafından eşi Mehrangize verilen unvandır. Her yıl dönümünde Mehrangiz Şeriati'nin anısına kendisi tarafından bir kitap yayınlandı. Bunlar arasında Saide Paknejad'ın "Baz Khaham Shekoft" ve Hassan Kafi'nin "Ruzeh avvaleh Moallemi"ni örnek verebilinir. Ancak 2018 yılında bazı ailevi değişimlerden dolayı, 11 Kasım 2018'de kendi instagram sayfasınyla aşağıdaki metni yayınlayarak anma töreni sürecini geçici olarak durdurdu (aşağıya bakınız):

Metnin çevirisi: Sevgili dostlar, unutulmaz "Herzaman Öğretmen" bazı yeni gelenler aracılığıyla taciz ve oyun aracına maruz bırakılma neden ile ve törenin özünü daha doğru ve net bir şekilde anlamamıza yardımcı olmak için, yani karakteristik olmayan anmaların ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilmek için, beşinci anma merasimini kaldırmak için uygun gördük. Kültürel iyilik [yıllık kitap yayınlama] her zaman unutulmayacaktır. (11 Kasım 2018)

2019'dan sonraki yıl, aile içindeki bazı değişikliklerle birlikte, tüm maddi ve manevi varlıklarını çocukları arasında eşit ve cinsiyet ayrımı yapmaksızın, eşi Mehrangizin ve yanı sıra kendi iradesine göre de düzenlemeye ve dağıtmaya başladı.

Ölüm

Tercüme: Oğlum, kızım ve damadım, Cenaze düzenlemeleri, ortağım Mehri [Mehrangiz Mahmut Şariati] için olduğu gibi basit. Kısa, basit ve formalitesiz. Rahatım ve rahat ayrılıyorum. Herkese mutluluklar dilerim.

15 Mart 2020'nin erken saatlerinde kardeşi Reza Fernud, Gulamhüseyn Fernudu Tebriz kentindeki evinde ölü olarak buldu. Ölüm nedeni olarak kalp durması tespit edildi.

Corona karantina kuralları ve seyahat kısıtlamalarının bir sonucu olarak, oğlu Tahir Fernud ile eşi Gulamhüseynin evine gidip gelen ve tüm değerli orijinal el yazmalarına, tarihi belgelerine, kayıtlarına ve resimlerine erişebilen tek kişiler olmuştur. Bugüne kadar Gulamhüseynden sadece çok kısa bir vasiyet metni paylaşılmışdır, o da, 2015de oğlu Taher Farnoud, kızı Seba Fernud ve damadı Aria E. Torkanbouri için defin yeri ve cenaze merasimi ile ilgili kaleme aldığı el yazısıdır.

Edebi çalışmalar

Kitaplar

• Naseri Olayları (1977)
• Yeni yüzyıllar hakkında (1978)
• Duman (2002)
• Dar Basateh Noktedanan (2011)

Çeviriler

• Bilim Bizi Kurtarabilir mi (1969)
• Irkçılık: Emperyalizmin İdeolojik Bir Silahı, Fedor Mikhaĭlovich Leonidov (1969)
• Dar haghe Chand Pishtaz, Eduardo Sanguine T, Andrea Moroa, Aram Khachaturian, Anatoly Lunacharsky (1976)
• Mollanasreddin'in torunları ve neticeleri" (1977) (Ali Siyahpush takma adı)
• Setayesh ve Sangsar, T.S. Eliot (1977)
• Faşizm ve Antonio Gramsci (?)
• Küba'da Kültür Devrimi (1980) (takma adı Ali Siyahpush)
• Uçurumun İnsanları", Jack London (1983) (takma adı Abolfazl Atrak)
• Don Kişot, Miguel de Cervantes (1989) (takma adı Abolfazl Atrak)
• Devenin Gözü, Cengiz Aytmatov (2014) (takma ad Taher Danesh)

Çocuk kitapları

• Sevdalı Bulut, Nazim Hikmet (1972)
• Tilki ve pamukçuk, Aleksey Nikolayevich Tolstoy (1977)

Diğerleri

• Nagshha ve Andisheha (1964)
• Adine I (1965-1967)
• Ark Dergisi I (1978)
• Ark Dergisi II (1981)
• Adine II (1997)
• Adine III (2000-2002)

Referanslar

• Farnoud, Gholam-Hossein and others. (2020). "Gholam-Hossein Farnoud: A thoughtful seeker, in the ways of knowledge", in Azeri: International Turkish - Persian, Cultural, Social, Literary and Art Quarterly, numbers 43&44: 1-95
• Torkan, Qasem and others. (2020). "Andishevarze Rahnoma: in memory of Gholam-Hossein Farnoud". Tabriz: Mahdeh Azadi Press.
• IBNA news agency. (2020). "Gholam Hossein Farnood died in the last days of the year". 15th March.
• Ishiq website. (2013). "A memorial service for Ms. Mehri Shariati will be held on Thursday".