جاواد هئیت
جاواد (جواد) هئیت - آذربایجانلی جراح-عالیم، ایراندا ایلک دفعه آچیق اورک عملیاتینی (کورونار شونتلاما) گئرچکلشدیرن، بین الخلق جراحلار جمعيتی‌نین اداره هئیتی‌نین و پاریس جراحلار آکادمیاسی‌نین عضوو، «وارلیق» ژورنالی‌نین تاسیسچی‌سی، تورکولوژییه عاید یئددی جیلدلیک کیتابین مولفی،[1] باکی دؤولت اونیوئرسیتئتی‌نین، آذربایجان طب اونیوئرسیتئتی‌نین، خزر اونیوئرسیتئتی‌نین فخری دوکتورو، آذربایجان میللی علملر آکادمیاسی‌نین، ن.توسی آدینا آذربایجان دؤولت پئداقوژی اونیوئرسیتئتی‌نین فخری پروفسورو، آذربایجان جراحلاری علمی جمعيتی‌نین فخری عضوو، تورک دیل قورومونون فخری صدری، ائله‌جه ده ایستانبول اونیوئرسیتئتی‌نین فخری دوکتورو،[2][3][4] «ایکی آذربایجانین آغ‌ساققالی»، «چاغیمیزین آغ‌ساققالی»، «دؤوروموزون پرومئتئیی»، «بیلگه دده» لقب‌لری ایله تانینیر.[5]
حیاتی
جاواد هئیت 1925-جی ایل مایین 24-ده تبریزده آنادان اولوب.آذربایجان خالقی‌نین 20-جی عصرده یئتیشدیردییی ان بؤیوک شخص‌لردن حساب اولونور. هم گونئی آذربایجان‌دا، هم ده قوزئی آذربایجان‌دا یوکسک سويه‌‌ده تانینیر. تورکولوژی، طب علمی و دیگر ساحه‌‌‌لرده عوض ائدیلمز خیدمت‌لری اولموشدور. 2014-جو ایلین آوقوستون 12-ده باکی شهرینده وفات ائتمیشدیر. ایکینجی فخری خیابان‌دا دفن ائدیلمیشدیر.[6]
او، آذربایجان تورکجه‌سی، اینگیلیسجه، تورکییه تورکجه‌سی، فارسجانی موکمل بیلیردی. بئش قیزی، بئش نوه‌سی واردی.
تحصیلی
جاواد هئیت ایلک و اورتا تحصیلینی تبریز، همدان و تهران‌دا آلمیشدیر. اورتا حربی مکتبی بیتیردیکدن سونرا او، تهران اونیوئرسیتئتینه داخیل اولموشدور. بورادا تحصیل آلارکن اؤزو آوروپا اونیوئرسیتئت‌لریندن بیرینه قبول اولماق ایسته‌ییرمیش، لاکین آتاسی میرزه علی هئیت بونا مانع اولموشدور.[7]
بوندان سونرا جاواد هئیت ایکینجی کورسدان عالی تحصیلینی تورکییه‌نین ایستانبول اونیوئرسیتئتینده داوام ائتدیر‌رک 1943–1946-جی ایللرده بورادا طب فاکولته‌سینده اوخوموشدور.[7]
عایله‌‌‌سی
جاواد هئیت میرزه علی هئیتین 9 اؤولادیندان بیریدیر.
فعالیتی
طب ساحه‌‌‌سینده فعالیتی
بوندان سونرا 8 ایلدن آرتیق تهران‌دا آزاد ایسلام اونیوئرسیتئتی‌نین جراحيه کافئدراسینا رهبرلیک ائدیب. فارس دیلینده جراحلیقلا باغلی اوچ جیلدلیک درسلیک کیتابی‌نین مولفی‌دیر.[7]
تورکولوژی ساحه‌‌‌سینده فعالیتی
جاواد هئیت دوستو پروفسور حمید نطقی ایله بیرلیک‌ده ایراندا علمی تورکولوژینین اساسینی قویموشدور. جاواد هئیتین زنگین و چوخ شاخه‌لی ثمره‌‌‌لی فعالیتینده آذربایجان ادبياتی تاریخی، تورک خالقلارینین کئچمیشی، میللی فولکلور و ائله‌جه ده اسلام‌شوناسلیغا دایر تدقیقات‌لار اؤنملی یئر توتور. بو اثرلرده آذربایجان تورکجه‌سی‌نین گلیشمه مرحله‌‌‌لری، شیفاهی خالق ادبياتی، ادبیات‌شوناسلیق، فولکلور، ادبی تنقید، پوبلیسیستیکا و فلسفه تاریخی‌نین ان مختلف مسئله‌‌لریندن احاطه‌‌‌لی بحث اولونور. مدنيتین مختلف پروبلئم‌لرینین اؤیره‌نیلمه‌سینه مناسبت‌ده تاریخی حقیقت‌لردن چیخیش ائدرک اوبیئکتیولیک نمایش ائتدیرن عالیمین ادبی سیمپوزیوملاردا و تورکولوژی کونفرانس‌لاردا چیخیشلاری همیشه تقدیرله قارشیلانمیشدیر[8].
ایکیسی فارس و بئشی ده تورک دیلینده اولان یئددی جیلدلیک تورکولوژی کیتابین مولفی‌دیر.[6] تورکولوژی ساحه‌‌‌سینده 300، طب ساحه‌‌‌سینده ایسه 100 مقاله‌سی واردیر.[5]
جاواد هئیت و آذربایجان تورکجه‌سی
بوندان علاوه، جاواد هئیت فیلولوژی و تورکولوژی ساحه‌‌‌سینده «آذربایجان ادبيات تاریخینه بیر باخیش»، «آذربایجان شیفاهی خالق ادبياتی»، «تورک دیلی و لهجه‌لرینین تاریخی»، «ایکی دیلین مقایسه‌‌سی» کیتاب‌لارینین مولفی‌دیر.[9]
جاواد هئیت و تورکییه
جاواد هئیت آتاسی میرزه علی هئیت و قارداشی فیروز هئیت ایله بیرلیک‌ده 1956-جی ایلده ایران-تورکییه دوستلوق و کولتور جمعيتینی قورموش، ایران‌لا تورکییه آراسیندا دوستلوق و مدنی علاقه‌‌‌لرینی انکشاف ائتدیرمه‌یه چالیشمیشدیر.[5]
1993-جو ایلده تورکییه‌نین تهران‌داکی سفیری «قورخماز حاق‌تانیر» ایله بیرلیک‌ده تهران‌دا تورک کولتور مرکزینی آچمیش و ایرانلی اؤیرنجی‌لرین تورکییه‌ده تحصیل آلمالارینا یاردیم گؤسترمیشدیر.[5]
«وارلیق» ژورنالی
«وارلیق» ژورنالی ایراندا 1979-جو ایلدن 3 آیدا بیر دفعه درج ائدیلن ژورنال‌دیر. آذربایجان تورکجه‌سی و فارس دیللرینده چیخیر.[10] «وارلیق» ایراندا 1979-جو ایل اسلام انقلابیندان سونرا، وطنداش‌لارا آنا دیلینده ژورنال نشر ائتدیرمک اجازه‌سیندن سونرا یارادیلمیشدیر. ژورنالین ایشیق اوزو گؤرمه‌سینده خصوصی‌له جاواد هئیتین بؤیوک رولو اولموشدور. پروفسور حمید نیطقی، محمدعلی فرزانه، حسن مجیدزاده ساوالان، کریم مشروطه‌چی (سؤنمز)، منظوری خامنه‌ای، صمد سرداری‌نیا، غلام حسین بیگدلی ژورنالین یارادیلماسیندا و یاشاماسیندا یاخیندان اشتراک ائتمیشدیرلر. جاواد هئیت بوتون عؤمرو بویو ژورنالی شخصی وسایطی حسابینا نشر ائتدیریب.[6] یازیلارین یوزده سئکسنی آذربایجان تورکجه‌سینده، یوزده ییرمیسی ایسه فارس دیلینده‌دیر. بوتون ایران جمعيتینه حسابلانان مقاله‌لر فارس دیلینده وئریلیر. «وارلیق» ژورنالی ایراندا تانینان و جدی اوخونان نشرلردندیر.[11]
موکافات‌لاری و فخری آدلاری
جاواد هئیت باکی دؤولت اونیوئرسیتئتی‌نین، آذربایجان طب اونیوئرسیتئتی‌نین، خزر اونیوئرسیتئتی‌نین فخری دوکتورو، آذربایجان میللی علملر آکادمیاسی‌نین، ن.توسی آدینا آذربایجان دؤولت پئداقوژی اونیوئرسیتئتی‌نین فخری پروفسورو، آذربایجان جراحلاری علمی جمعيتی‌نین فخری عضوودور.[9]
آذربایجان یازیچیلار بیرلییی‌نین م.ف.آخوندوو آدینا موکافاتینا و «دده قورقود» آسسوسیاسییاسی‌نین تاسیس ائتدییی «محمد آراز» موکافاتینا لایق گؤرولوب.[9]
آذربایجانین مختلف اونیوئرسیتئت‌لرینین فخری دوکتورو و پروفسورو، تورک دیل قورومونون فخری صدری، ائله‌جه ده ایستانبول اونیوئرسیتئتی‌نین فخری دوکتورو ایدی.[9]
اؤلومو
جاواد هئیت 2014-جو ایل آوقوستون 12-ده سحر ساعات‌لاریندا باکی شهرینده دونیاسینی ده‌يیشمیش[12] و آوقوستون 15-ده ایکینجی فخری خیابان‌دا تورپاغا تاپشیریلمیشدیر[13].
اثرلری
کیتاب‌لاری
آذربایجان ادبيات تاریخینه بیر باخیش، بیرینجی چاپ تهران، 1980.[3]
مقایسه الغتین. تهران، 1984 (فارسجا).
تورک دیلی و لهجه‌لرینین تاریخینه بیر باخیش. تهران، 1987 (فارسجا).
تورک‌لرین تاریخ و مدنيتینه بیر باخیش. تهران، 1987.
آذربایجان شیفاهی خالق ادبياتی. تهران، 1988.
ایکی دیلین مقایسه‌‌سی. باکی، 1989 (فارسجادان ترجمه).
آذربایجان ادبيات تاریخینه بیر باخیش – ایکینجی چاپ. تهران، 1990.
آذربایجان شیفاهی خالق ادبياتی. باکی، 1990.
آذربایجان ادبياتینا بیر باخیش. باکی، 1993.
تورک‌لرین تاریخ و مدنيتینه بیر باخیش - ایکینجی باکی، 1993.
مقاله‌لری
وطن و اسلام ایرانلیلیغی‌نین اساسلاری. اطلاعات، تهران، مارت، 1979 (فارسجا).[3]
آذری تورکجه‌سی‌نین تاریخینه بیر باخیش. وارلیق، 1979.
ایران اسلام جمهوریتینده میللیتین اساسلاری (وطن و اسلام). وارلیق، 1979، 5 (فارسجا).
اسلام مدنيتی‌نین غرب مدنيّتینه تاثیری. وارلیق، 1979، 10 (فارسجا).
اسلام، انسان «سارتر» و شریعتی. اطلاعات، تهران، آپرئل، 1979 (فارسجا).
غرب مدنيتینی گؤزو باغلی قبول ائتمک اولماز. بامداد، تهران، فئورال، 1979.
افلاطون اخلاقیاتی و «نه ائتمک گرکدیر» آنلاییشی. اطلاعات، تهران، مای، 1979.
تبریزده آذربایجان شاعر و یازیچیلار توپلانتیسیندا. وارلیق، 1980، 6.
یگانه سفر. پروفسور رستم علی‌یئوین مقاله‌سینه مقدمه‌دیر. وارلیق، 1980، 6.
حضرت علی‌نین اؤیودلری (عربجه‌دن ترجومه). وارلیق، 1980، 6.
آذربایجان شیفاهی خالق ادبياتی (1-12). وارلیق، 1981.
آذربایجانین تانینمیش بؤیوک شاعری مرتضی قولوخان ظفر. وارلیق، 1981.
دده قورقود کیتابی – اؤلمز سؤز خزینه‌میزدن اینجی‌لر. وارلیق، 1981، 4.
14-جو عصر آذربایجانین بؤیوک شاعری قاضی زریر حاقیندا بیر نئچه سؤز. وارلیق، 1981، 9.
نصیر باکوییدن بیر مخمس. وارلیق، 1981، 11، 12.
کؤنول دردی – حمیددن اؤن سؤز. وارلیق، 1981، 11، 12.
ایضاح (آذربایجان ادبيات تاریخینه بیر باخیش کیتابینا دایر). وارلیق، 1982، 1.
تورک دیلی و لهجه‌لرینین تاریخی کیتابیندان بیر بؤلمه: آذربایجان تورکجه‌سی‌نین آدی و مؤوقعیی حاقیندا. وارلیق، 1982، 3-4 (فارسجا).
تورک دیلی و لهجه‌لرینین تاریخی. وارلیق، 1982، 9-10 (فارسجا).
تورکمن دیلی و ادبياتی‌نین تاریخی حاقیندا بیر نئچه سؤز. وارلیق، 1982، 11-12 (فارسجا).
اسلامدا و باشقا مکتب‌لرده اخلاقین اساسلاری. وارلیق، 1982، 11-12 (فارسجا).
بوغوجو پهلوی دؤورونده آذربایجان تورکجه‌سی و ادبياتی‌نین گئریله‌مه‌سی و اسلام اینقیلابیندان سونرا اونون یئنیدن چیچکلنمه‌سی (ایندیانا اونیوئرسیتئتی – بیرینجی تورک آراشدیرمالاری بین الخلق کونفرانسینداکی معروضه). 1982 (اینگیلیسجه).
آذربایجان ادبيات تاریخینه بیر باخیش (1-38). وارلیق، 1983.
مؤمن و اعتیقادلی شاعر محمد عاکیف. وارلیق، 1983، 1-2 (فارسجا).
یونوس امره - تورکییه‌نین متصوف خالق شاعری. وارلیق، 1983، 5-6 (فارسجا).
اسکی تورک شعرینده وزن، شکیل و قافیه. وارلیق، 1983، 7-8.
اوغوزلار. وارلیق، 1983 (فارسجا).
«قوتادقو بیلیک» و یا سعادت علمی. وارلیق، 1983، 9-10 (فارسجا).
محمود کاشغارینین «دیوان لغات تورک»و. وارلیق، 1983، 11-12 (فارسجا).
حضرت محمدین اؤیودلری (عربجه‌دن ترجومه). وارلیق، 1983.
نسیمی‌دن رباعی‌لر. وارلیق، 1984، 9-10 (فارسجا).
محمد امانی. وارلیق، 1984، 11-12.
نوایی. وارلیق، 1985، 1-2.
ادبيات بیزیم دؤوروموزده. وارلیق، 1985، 5-6 (فارسجا).
20-جی عصرده گونئی آذربایجان ادبياتی. وارلیق، 1985، 9-12.
20-جی عصرده آذربایجان ادبياتی. بیرینجی بین الخلق تورکولوژی کنگره‌سی. ایستانبول، اییول، 1985.
آغ‌قویونلولار. وارلیق، 1986، 1-2.
اسکی تورک کیتابه‌لری. وارلیق، 1986، 3-5.
اسلام دؤورو تورک ادبياتی (1-3). وارلیق، 1986.
تورک دیلی‌نین قیسا تاریخی. تبریز اونیوئرسیتئتینده قورولان آذربایجان-تورک دیلی‌نین تدقیقی سئمیناریندا اوخونان معروضه. تبریز، 1987 (فارسجا).
آذربایجان تورکجه‌سی‌نین تاریخی. وارلیق، 1987، 2.
فوضولی‌نین دیلی (1-2). وارلیق، 1987، 3-4.
فوضولی‌نین ادبی شخصیتی. وارلیق، 1987، 5.
تبریز اونیوئرسیتئتینده آذربایجان-تورک دیلی‌نین تاریخی حاقیندا دوکتور جاواد هئیتین چیخیشی. اطلاعات، 1987، اییون (فارسجا).
فوضولی‌نین ادبی تأثیری و تأثّورو. وارلیق، 1988، 1.
اوستاد محمد حسین شهریار. وارلیق، 1988، 3.
خلج تورکجه‌سی. وارلیق، 1988، 4 (فارسجا).
خوراسان تورکجه‌سی. وارلیق، 1988، 5 (فارسجا).
لهجه و دیل. شرقی آذربایجان اوستانی‌نین جوغرافیاسی، 1988 (فارسجا).
شهریار. تورک دیلی، تورکییه، 1988، 442.
«اوغوزنامه»، مجمل الامثال المحمد الی. تورک کولتورو، تورکییه، 1988، 307.
«اوغوزنامه»، یا اوغوز آتالار سؤزو و مثللری. وارلیق، 1989، 1.
تبریز لهجه‌سی حاقیندا (در. م.محمد اوولا بیرلیک‌ده). وارلیق، 1989، 1.
جهانشاه قاراقویونلو و شعرلری. وارلیق، 1989، 2.
محبت نامه خوارزمی. وارلیق، 1989، 2.
باکی سفری. وارلیق، 1989، 3.
گونئی آذربایجان‌دا باش وئرئن قانلی حادثه‌‌‌لر و قیرغینلار. وارلیق، 1989، 4.
فوضولی‌نین سؤز داغارجیغی (وی بین الملل تورکولوژی کنگره‌سینده اوخونان معروضه). تورک کولتورو آراشدیرمالاری، تورکییه، 1989، 2.
قوزئی آذربایجان‌دا باش وئرئن قانلی حادثه‌‌‌لر و قیرغینلار. خزر، باکی، آوقوست، 1990.
باکی سفری. تورک یوردو، تورکییه، آپرئل، 1990.
ایرانلی‌لیق و ائتنیک دیللر. کیهان، تهران، آوقوست، 1990 (فارسجا).
اسلام مدنيتی‌نین غرب مدنيتی‌نین گلیشمه‌سینه تأثیری. وارلیق، 1990، 1.
ایرانلی‌لیق و ائتنیک دیللر. وارلیق، 1990، 2.
باکی‌دان گلن عزیز قوناقلار. وارلیق، 1990، 1.
سووئت آذربایجانیندا الفبا مسئله‌‌سی. وارلیق، 1990، 2.
آنکارادا تورک دیلی قورولتایی. وارلیق، 1990، 3.
عالیم قارداشیم پولکوونیک دوکتور مرتضی هئیتین یاسیندا. وارلیق، 1990، 3 (فارسجا).
محمد امین رسولزاده. وارلیق، 1990، 4.
معاصر شعرین حافیظی. کاروان، باکی، سئنتیابر، 1990.
اسلام مدنيتی‌نین غرب مدنيتینه تاثیری. مدنيت، باکی، مارت، 1990.
محمد امین رسولزاده (1-2). دالغا، باکی، مای، 1990.
آذربایجان – مدنی و ائتنیک باغلی‌لیق. ایران تایمز، 43، 28 دئکابر، 1990.
سووئت آذربایجانیندا الفبا مسئله‌‌سی. کیهان، تهران، 1990، 191 (فارسجا).
«خمسه»ده تورکجه سؤزلر (1-2). ادبيات، باکی، اییول-آوقوست، 1991.
تورک‌لرده الفبا مسئله‌‌سی. ادبيات، باکی، مارت، 1991.
تهران‌دان مکتوب («دالغا»نین ایلک نومره‌سینه). دالغا، باکی، فئورال، 1991.
حکیم نظامی‌نین اثرلرینده تورکجه سؤزلر، مفهوملار و آتالار سؤزلری. وارلیق، 1991، 1 (فارسجا).
«قرآن» و اسلام. وارلیق، 1991، 1-3.
فضیلت گونشی‌نین باتیشی. در. غلام حسین صادقی‌نین وفاتی. وارلیق، 1991، 1 (فارسجا).
یونوس امره - متصوف تورک شاعری. وارلیق، 1991، 2 (فارسجا).
یئنی تاپینتی: بالتازار-اسپارئنفئلد مجموعه‌‌سی. وارلیق، 1991، 2.
آذربایجانین باش ناظرینه «وارلیق»ین تئلئقرامی. وارلیق، 1991، 3 (فارسجا).
تورک دیلی‌نین تاریخی. وارلیق، 1991، 4 (فارسجا).
«قوتادقو بیلیک»ده قورآن و حدیثین تأثیری (یازان: محمد قوجا؛ چئویرن: دوکتور جاواد هئیت). وارلیق، 1991، 4.
محمد امین رسولزاده. میللی کولتور، تورکییه، 1991، 87.
گنجه‌لی نظامی‌نین «خمسه»سینده تورکجه سؤزلر، مفهوملار و آتالار سؤزلری. میللی کولتور، تورکییه، 1991، 90.
حکیم نظامی‌نین اثرلرینده تورکجه سؤزلر، مفهوملار و آتالار سؤزلری. فروغ آزادی، 1991 (فارسجا).
«قورآن» و اسلام (1-3). ادبيات، باکی، سئنتیابر، 1991، یانوار، 1992، اییول، 1992.
صؤحبت و ده‌يرلندیرمه‌لری
«فارس دیلی - ایرانلی قوميتی‌نین بؤیوک علامتی» مقاله‌سی حاقیندا بیر نئچه سؤز. وارلیق، 1982، 5، 6 (فارسجا).[3]
«ایران و تورک‌لر ساسانی‌لر دؤورونده» کیتابی حاقیندا بیر نئچه سؤز. وارلیق، 1986، 6، 7، 8.
یئنه ده مظلوم ایران. نشر دانش، تهران، 1993، 6.
«تورک ادبياتی، آذربایجان بؤلوجولرینین نداسی» مقاله‌سینه جاواب (فارسجا).
«آذربایجان هارادیر؟» مقاله‌سینه جاواب. وارلیق، 1990، 3.
«آذربایجان هارادیر؟» مقاله‌سینه جاواب. کیهان، تهران، یانوار، 1991.
«آذربایجان هارادیر؟» مقاله‌سینه جاواب. دیریلیک، آمریکا، 1992، 1.
آذربایجانین آدی حاقیندا تدقیق – «دمیر میسمار داشا کئچمز» و «آذربایجان» مقاله‌لرینه جاواب. کهکشان، تهران، 1992، 18.
«بوز قوردون دیشی» نیفاقین ایتی قایچیسی – «بوز قوردون افسانه‌سی» مقاله‌سینه جاواب. کیهان، تهران، مارت، 1992 (فارسجا).
«پارلامئنتین دیلچی‌لیک حاقینداکی قراری» مقاله‌سینه جاواب. بهار آذربایجان، تهران، یانوار، 1992.
«گون» سؤزو. وارلیق، 1992، 3 (فارسجا).
گئرچه‌یی سؤیله‌مک و یا خیالا دالماق – «مهندس بازرگان و سیمالارین او بیری اوزو» مقاله‌سینه جاواب. کیهان، سئنتیابر، 1993.
گئرچه‌یی سؤیله‌مک و یا خیالا دالماق – «مهندس بازرگان و سیمالارین او بیری اوزو» مقاله‌سینه جاواب. وارلیق، 1993، 2 (فارسجا).
انکار دیوارینین آرخاسیندا، یا هامی‌نین گؤزو اؤنونده – «حقیقتین پارلاق سیماسی تاریخی حادثه‌‌‌لرین اؤته‌سینده» مقاله‌سینه جاواب. کیهان، تهران، 1993 (فارسجا).
عزیز محسنی‌نین «دده قورقود» کیتابی باره‌ده. وارلیق، یاز، 2003.
آران آذربایجانین بیر ولایتی‌دیر. م.عبریانین مقاله‌سینه جاواب. وارلیق، یاز، 2006 (فارسجا).
جناب پاپین سؤزلرینه قیسا جاواب. وارلیق، یای، 2006 (فارسجا).
احمد کسروی‌نین عرب دیلینده مقاله‌سی حاقیندا قئیدلر. وارلیق، پاییز، 2006 (فارسجا).
مصاحبه و رئپورتاژلاری
ایرانین یاریسی تورکجه دانیشیر. بایراق، تورکییه، 1988.[3]
هر شئی مدنيتدن باشلاییر. ادبيات و اینجه‌صعنت، باکی، سئنتیابر، 1989.
آنکارادا بیرینجی تورک دیلی کنگره‌سی‌نین راپورو – دوکتور جاواد هئیت‌له مصاحبه. کیهان، تهران، اوکتیابر، 1990 (فارسجا).
امکداشلیق اوربیتینده: جراحلارین ثمره‌‌‌لی علاقه‌‌‌لری. باکی، فئورال، 1990.
ایرانلی تورکولوق: حؤکومت بیزه یاردیمچی اولور. ترجمان، تورکییه، 1990.
الفبا حاقیندا آمریکا رادیوسو ایله مصاحبه. ابرار، تهران، یانوار، 1991.
دانیشیر سیمپوزیوم اشتراکچی‌لاری. ادبيات، باکی، آپرئل، 1991.
سؤزدن ایشه کئچمه‌ییمیز منی چوخ سئویندیردی. دالغا، باکی، آپرئل، 1991.
عاغلیمیزی حیسس‌لریمیزه حاکم قیلاق. مدنيت، باکی، اییون، 1991
ائرمنی تخریباتی هر یئرده موجوددور. آذربایجان معلمی، اییول، 1992.
خالقیمیزین استقبالی پارلاقدیر. دوغرو یول، باکی، اییون، 1991.
رئداکسییامیزین قوناغی: کربلایا گئدن جیغیر. ادبيات، باکی، آپرئل، 1994.
شهریار چاغیمیزین حافیظی‌دیر. کولتور و صنعت، تورکییه، مارت، 1994.
شهریار بیر چیراق ایدی. شهریار، باکی، اوکتیابر، 1994.
قوزئیلی‌لردن افراط تعصب کئشلییی گونئیلی‌لرین باشینی آغریدیر. 7 گون، باکی، دئکابر، 1994.
جاواد هئیت‌له مصاحبه. وارلیق، 1995، 98-3.
جاواد هئیت. یونوس، ترابزون، 1997، 17.
جاواد هئیت‌له اؤزل مصاحبه. مبین، تهران، 1999، 2.
جاواد هئیت باکی‌دادیر. گون آیدین، باکی، 6-7 آپرئل، 2000.
«کیتابی دده قورقود» داستانی خالقیمیزین شاه اثریدیر. خالق، باکی، 2 آپرئل، 2000.
دوکتور جاواد هئیت‌له گؤروشلریم و تأثراتیم. وارلیق، یاز، 2000، 116-1.
ایسته‌یین سون حدی عشقدیر. ایمپولس، باکی، 17 آوقوست، 2001.
باکی‌نین شؤهرتلی قوناغی. رئسپوبلیکا، باکی، 4 آپرئل، 2003.
وارلیغیمیزی یاشادان «وارلیق». نوید آذربایجان، 345، 18 مای، 2004.
دونیادا گئدن پروسئس‌لرله آیاقلاشمالیییق. خالق جبهه‌سی، باکی، 29 اییون، 2005.
19-20-جی عصرلرین عالم و متفکری، جانلی ائنسیکلوپئدییا کیمی تانینمیش دوکتور جاواد هئیت. شرق فلسفه‌سی پروبلئملری، 1-2، 2005-2006.
ایکی ائلین آغ‌ساققالی. بیرلیک، باکی، 5 آوقوست، 2006.
82 ایلده اوره‌ییم هئچ واخت آغریماییب. موساوات، باکی، 9 سئنتیابر، 2007.
شرق و قرب – ضديتلی مفهوملار. نئدئلیا، باکی، 7 دئکابر، 2007 (روس دیلینده).
خالقا خیدمت: ایستر بیچاقلا، ایستر قلمله. سپید، 27 یانوار-3 فئورال، 2007 (فارسجا).
گؤرکملی جراح و تورکولوق دوکتور جاواد هئیت‌له مصاحبه. سینا، 27 اییول، 2008 (فارسجا).
ادبيات حاقیندا («سحر» پروقرامینا مصاحبه). وارلیق، پاییز، 2008.
ادبيات روحون انکشافینا کؤمک ائدیر. ادبيّات، باکی، 22 مای، 2009.
استنادلار
- جاواد هئیت – تورک‌لرین تاریخ و مدنیتینه بیر باخیش
- احمد اوبالی:دوکتور جاواد هئیت آذربایجانا بؤیوک سئوگیسی ایله یاددا قالاجاق
- «دیلیمیزه ساریلدیقجا عشقیم داها دا آرتدی»
- دوکتور جاواد هئیت‌له فوتوصؤحبت
- پروفسور دوکتور جاواد هئیت
- عصرین آذربایجانلیسی
- آتالار و اؤولادلار - جاواد هئیتین واریثی: «سحره قدر یاتماییب، سولئیمان دمیرله گؤز یاشی ایچینده مکتوب یازدی»- لایحه
- http://azertag.az/node/1261311
- مشهور حکیم جاواد هئیت وفات ائتدی
- وارلیق آرشیو‌لشدیریلیب 2019-04-06
- اؤزونو میللتینه حصر ائدن وطن سئودالیسی – دوکتور جاواد هئیت
- دوکتور جاواد هئیت وفات ائدیب
- جاواد هئیت باکی‌دا دفن اولوندو
